خطر انفجار یک دریاچه و مرگ حیات 

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا به نقل ازاینترستینگ اینجینیرینگ، یکی از دریاچه‌های بزرگ آفریقا به نام «دریاچه کیوو» «Lake Kivu» از دی اکسید کربن و متان به‌خصوص در اعماق آن اشباع شده است؛ پدیده‌ای که می‌تواند بدون هیچ‌گونه هشداری، انفجار مرگباری را در پی داشته باشد.

در گذشته دو دریاچه به نام‌های «نیوس» «Nyos» و «مونون» «Monoun» به همین شکل منفجر شده اند؛ حوادثی که جان حدود ۱۸۰۰ انسان و هزاران حیوان را گرفت. 

اندازه دریاچه و خطرات زمین شناختی 

از نظر مساحت، دریاچه کیوو بسیار بزرگتر از نیوس یا مونون است. حدود ۸۸ کیلومتر طول، ۴۸ کیلومتر عرض و حدود ۴۷۵ متر عمق دارد. همچنین دارای ساختار لایه‌ای است یعنی فقط ۶۱ متر بالای آب به طور منظم مخلوط می‌شود و آب لایه‌های پایین راکد باقی می‌مانند. 

یکی از احتمالات احتمالی دریاچه کیوو برای ایجاد انفجار این است که در میان شکاف (ریفت) شرق آفریقا یعنی مرز صفحه تکتونیکی قرار دارد. این شکاف باعث می‌شود صفحه تکتونیکی سومالی به سمت شرق حرکت کند و از بقیه قاره دور شود. این حرکت باعث ایجاد فعالیت‌های آتشفشانی و لرزه‌ای در منطقه شده و دریاچه را با گاز‌های سمی پر می‌کند. 

متخصصان می‌گویند تقریبا ۱۸۶ کیلومتر مکعب دی اکسید کربن و ۳۶ کیلومتر مکعب متان در کف دریاچه کیوو وجود دارد. همچنین حاوی مقادیری گاز سولفید هیدروژن نیز هست. ترکیب این سه می‌تواند باعث انفجار‌های شدید شده و مناطق پرجمعیت را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

محققان می‌گویند، هر نوع انفجاری می‌تواند به معنای انتشار گاز‌های عظیمی باشد که می‌تواند روز‌ها و حتی هفته‌ها در اطراف دریاچه باقی بماند.

استخراج متان از دریاچه: تهدید و فرصت 

برخی از شرکت‌ها مانند «هیدراگس انرژی» «Hydragas Energy» در کانادا در حال برنامه ریزی برای استخراج متان از دریاچه کیوو هستند. این شرکت معتقد است چنین استخراجی می‌تواند به تولید برق کمک کند. 

«فیلیپ مورکل» «Philip Morkel» موسس شرکت هیدراگس انرژی گفت: «زمانی که دریاچه در لایه‌های زیرین به ۱۰۰ درصد اشباع برسد - در حال حاضر چیزی بیش از ۶۰ درصد است - به طور خود به خود فوران می‌کند.»

وی معتقد است این دریاچه می‌تواند حدود ۵ درصد از انتشار سالانه گاز‌های گلخانه‌ای جهانی را در یک روز آزاد کند و این یعنی ایجاد خسارات فراوان. جدای از آن، استخراج متان نیز می‌تواند باعث انفجار شود و خطرات متعددی را به همراه داشته باشد.

اما تاریخ نشان داده اگرچه چنین انفجارهایی، نادر، اما وقوع آنها به معنای فاجعه است. این در درجه اول به دلیل وجود دی اکسید کربن است که می‌تواند به طور ناگهانی از آب‌های عمیق دریاچه فوران کرده و در نتیجه یک ابر گازی ایجاد کند.

این ابر گازی می‌تواند باعث خفگی شدید انسان، حیات وحش، دام و گیاهان و جانوران آبزی شود. یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های این نوع فاجعه در دریاچه نیوس بود که جان بسیاری را گرفت. 

مردم باید مراقب چنین حوادثی مانند خفگی، آسیب‌های زیست محیطی و موارد دیگر باشند و باید برای کاهش یا جلوگیری از وقوع چنین حوادثی تلاش کنند. یکی از این راه‌ها می‌تواند از طریق تلاش‌های علمی و اجرای اقدامات ایمنی مانند گاززدایی باشد که می‌تواند از وقوع فجایع در آینده جلوگیری و زیست بوم‌ها را حفظ کند.